Geçtiğimiz hafta John F. Kennedy Uluslararası Havaalanı’nda bir araya gelen 84 yaşındaki Lea İngel ve 77 yaşındaki Giedrute Ramanauskiene sevinç çığlıkları atarak birbirlerine sarıldılar. İngel Florida’dan, Ramanauskiene ise Lituanya’nın Simnas kasabasından New York’a geldiler. Bu duygusal buluşmanın yolculuk masrafları, merkezi New York’ta bulunan Uluslar arası Dürüstler Vakfı tarafından karşılandı. Vakıf bugüne dek Holokost yıllarında Yahudileri gizleyen ve böylelikle hayatlarını kurtaran birçok Avrupalı Hıristiyan’a maddi destek verdi, ayrıca 1995’ten beri 12 Holokost kurtulanını hayatını kurtaranlarla buluşturdu.
II. Dünya Savaşı’nda Lea İngel (o dönemde Lea Port) gelecekteki eşi Samuel İngel ile Kovno Gettosu’nda yaşarken Yahudi direnişçilere katıldılar. 1943te ailelerini arkalarında bırakarak Kovno’dan kaçtılar. Evlerinden kilometrelerce uzakta, ormandaki 10 günlük çatışma sonrasında direniş grubundan sadece ikisi hayatta kalabilmişti.
Hava çok soğuktu, yiyeceğe ihtiyaçları vardı. Simnas kasabası yakındaydılar. Tanıştıkları bir komünist Lea’yı gizlice onu gizlemeyi kabul eden kardeşi Elena’ya getirdi. Lea, sağır/dilsiz Elena ve kocası Petras İvanauskai’nin çiftliğinde gizlendi. Lea’nın yalvarmaları sonucunda aile ormanda soğuk ve açlıkla mücadele eden Samuel’i de barındırmaya razı oldu ve onu çiftliğin ambarında gizledi. Lea ve Samuel, zamanla İvanauskai ailesinin iki çocuğu Giedrute ve Gintautas ile oldukça yakınlaştılar.
Almanya’nın 1941’de Lituanya’yı işgal etmesinden sonra ülkede yaşayan Yahudilerin % 90’i Holokost’ta yaşamını yitirdi. Sovyet ordularının Lituanya’yı Alman işgalinden kurtardıkları 1944 yılında 235.000 kişilik Yahudi nüfusundan sadece 9.000 kişi hayatta kalabilmişti. Lea ve Samuel, Sovyetlerin ülkeye girmelerine dek İvanauskai ailesinin yanında gizlendiler. 1944 yılının aralık ayında evlenen çift önce Boston, sonra da New York’a göç etti. Uluslar arası Dürüstler Vakfı, Lea İngel ile İvanauskai ailesinin kızı Giedrute Ramanauskiene’nin yıllar sonra buluşması vesilesi ile Waldorf-Astoria otelinde bir akşam yemeği düzenledi.
